Digitaal pauzeren.

Dag lieve mensen.
Hoeveel tijd besteed u aan sociale media? Hoeveel tijd zat u op uw smartphone vandaag?
En dan de belangrijkste vraag. Vraagt u zich niet af of u die tijd niet beter aan iets anders had besteed? Aan lezen bijvoorbeeld? Of aan creatief bezig zijn? Aan je partner of je familie?
Ik ga eerlijk zijn.
Ik denk dat steeds vaker.
Ik opende eens in mijn instellingen op mijn smartphone de rubriek Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht. En toen ik zag hoeveel tijd ik aan mijn telefoon besteedde schrok ik toch wel even. En dan vooral van de tijd die ik op sociale media vertoef.

Laten we eerlijk zijn.
Facebook, Instagram, X (het vroegere Twitter), Tiktok, Youtube.
Daar kruipt toch veel tijd in hé.
En vraag jezelf eens af of hetgeen je zag echt de moeite waard was om te bekijken, om te lezen, om te volgen? En vooral…
Let er eens op hoeveel – al dan niet verdoken – reclame tussen al die berichtjes zit.
Het valt mij steeds vaker op. Voor één of twee updates van mijn vrienden en contacten scroll ik telkens tussen een hoop pushberichten, verkapte advertenties en ‘misschien vindt je dit wel interessant’ onzin. En als je op één iets klikt omdat het iets is wat je al dan niet interessant vindt of omdat het je aandacht trekt. Dan krijg je de hele tijd niets anders dan andere pushberichten te zien over hetzelfde onderwerp.

Laten we het gewoon onder ogen zien. Sociale media is gewoon wat het is.
Een zoveelste manier om mensen reclame en advertenties op te dringen en letterlijk door de strot te rammen. Platte commerce die zijn gelijke niet kent.
Maar het ergste is dat ze omwille van die reclame, omwille van die advertenties die hen een meer dan flinke stuiver opbrengen… ONZE PRIVACY TE GRABBEL GOOIEN!
Herinner je je dat schandaal rond Cambridge Analytica nog? Klik anders eens op de naam, het is een link naar een artikel uit De Standaard hierover. Het Wikipedia artikel over deze zaak heb ik ook gepost.. Dat bedrijf gebruikte de persoonlijke gegevens van de Facebookgebruikers om ermee de publieke opinie te manipuleren ten voordele van het campagneteam van Donald Trump. De organisatie achter Facebook versjacherde uw en mijn gebruikersgegevens aan dat bedrijf dat hiermee de publieke opinie manipuleerde. En dat is op zich al erg.
Maar wat erger is – en ja hier uit ik ook een flinke vlaag zelfkritiek – is hoe lauw wij reageerden.
Wij bleven gewoon op Facebook zitten, wetende dat onze privacy door dat bedrijf te grabbel wordt gegooid. Wij bleven en blijven nog steeds van alles posten, of delen of  bekijken. En daarmee laten wij kleine digitale voetafdrukjes achter. Klein, maar omdat wij zo massaal veel tijd op sociale media besteden zijn er dat heel veel. Denk aan het spreekwoord ‘vele kleintjes maken één groot’.

Sociale media beïnvloed de publieke opinie, het beïnvloed ons denken. En dat niet altijd in positieve zin. Het versterkt negatieve gevoelens zoals onbehagen, ontevredenheid, onbegrip, onzekerheid, jaloezie of zelfs haat. Mensen doen zich op sociale media ook graag anders voor dan ze echt zijn. Je ziet vaak alleen de mooie dingen. De verre reizen, de gezellige etentjes, de terrasjes, de nieuwe auto of het mooie interieur. Het kleinburgerlijke ‘elkaar de loef afsteken met luxe en weelde’ valt op sociale media nog meer op dan in het echte leven. En het is er de reden voor waarom mensen zich depressief of zelfs uitgesloten voelen. Heb je geen mooi lichaam om op Instagram te showen, heb je geen geld voor verre reizen of een nieuwe auto. Dan hoor je er niet bij. Sociale media vreet aan uw zelfbeeld en vooral jongeren zijn hier heel gevoelig voor. Hun zelfbeeld vormt immers hun IDENTITEIT!
Sociale media zitten ook vol venijn: Roddels, leugens, nepberichten tot zelfs ‘fake news’ gaan er rond als een lopend vuurtje en velen die er rondhangen in de commentaarsecties van kranten en andere nieuwsmedia werpen zich op als zelfverklaarde alwetende experts die denken slimmer te zijn dan die mensen die zich hun hele carrière lang verdiepen in deze of gene materie, waar jarenlange studies aan vooraf gegaan zijn.
Dat soort dingen voeden de IGNORANTIE! En ik beschouw ignorantie als het grootste kwaad en grootste gevaar voor onze samenleving. Iets niet weten is geen schande. Iets NIET WILLEN WETEN is dat wel.
Doof en blind blijven voor zaken als klimaatverandering terwijl de gevolgen ervan alsmaar zichtbaarder worden is echt geen goed idee. En alles afdoen als een groot complot nog veel minder. Is het eigenlijk niet heel gemakkelijk om te zeggen ‘zie je wel het is een complot, het is niet waar, we hoeven helemaal niets te doen’. Of om te zeggen ‘we moeten op onze voeding letten, minder vlees eten en geen alcohol meer drinken omdat ge het risico loopt op kanker. Maar intussen spuiten ze wel vergif op ons eten en sproeien ze chemicaliën boven ons hoofd vanuit vliegtuigen. Waarom praten ze ons een schuldgevoel aan voor zaken waar zij de oorzaak van zijn’?
Vraag jezelf af: Is het niet een beetje TE gemakkelijk om zulke dingen als excuus in te roepen om niet te hoeven nadenken over de manier waarop wij allen leven?
Onze manier van leven is nefast voor onze gezondheid en voor het leefmilieu. Voor ons dagelijks lapje vlees sterven niet alleen vele honderdduizenden dieren een vreselijke dood. Het vraagt ook alsmaar meer grond om de gewassen te telen die deze dieren eten. Grond die niet meer kan ingezet worden voor het telen van gewassen voor MENSEN! En om aan die stijgende behoefte te voldoen worden de laatste restjes woeste natuur en dan vooral onze regenwouden opgeofferd. Om maar te zwijgen over hoe de zee leeggevist wordt en de Aarde van haar grondstoffen wordt beroofd om onze consumptiehonger te stillen. Er zweven tienduizenden vliegtuigen in de lucht en er rijden miljoenen auto’s en vrachtwagens rond, om over de vele zeeschepen die massa’s vieze rook uitbraken nog maar te zwijgen. En zo gaat het al bijna tweehonderd jaar.
Als je denkt dat dit allemaal zonder gevolgen zal blijven voor ons mensen en onze omgeving.
DENK DAN NOG EEN KEER HEEL GOED NA!

Dat laatste is misschien nog hetgeen waar ik het meest bezorgd om ben.
Door al die overvloed aan prikkels in de vorm van meldingen, pushberichten en updates die ons altijd maar afleiden en ons zelfs aanzetten om te gaan multitasken oftewel meerdere dingen tegelijk te doen. Zijn wij het aan het afleren om LANG EN DIEP NA TE DENKEN!
Onze aandachtboog wordt alsmaar korter en we raken in de war van lange teksten. Op sommige websites staat er bij de artikels zelfs een ‘leestijd’ vermeld.
Mensen slagen er amper nog in om zonder fouten te schrijven en de leesvaardigheid van de jeugd gaat er zienderogen op achteruit. En eigenlijk geldt dat voor alle vaardigheden die onze leerkrachten hen aanleren. De kwaliteit van het onderwijs daalt en eigenlijk is dat heel slecht nieuws. Er zijn nu al tekenen dat het gemiddelde IQ van de mensen heel traag maar zeker achteruit gaat.

Weet je.
Ik ben gehecht aan mijn hersenen.
Klinkt misschien een beetje raar, maar het is zo. Onze brein dat is zo’n fantastisch ding. Het doet ons nadenken, het controleert onze bewegingen en zelfs onze hartslag en ademhaling. Het is de opslagplaats van ons geheugen en van onze herinneringen.
En daarom wil ik mijn brein in ere houden. Ooit schreef ik toen ik een profiel aanmaakte op een datingsite onder de vraag ‘wie of wat ik graag zou zijn’ het antwoord ‘een wijze mens’.
En daar sta ik nog altijd achter.
Want zelfs als je hersenen trager gaan werken en je niet meer zo snel leert als vroeger omdat je hersencapaciteiten afnemen. Dan nog kan je nog altijd groeien in wijsheid. Meer nog, het loont zelfs om op latere leeftijd nieuwe dingen aan te leren zoals een muziekinstrument leren spelen of een vreemde taal leren. Dat zijn trouwens zaken die ervoor zorgen dat je hersenen nieuwe verbindingen aanmaken en het vertraagt het ouderdomsproces en het remt degeneratieve ziekten zoals dementie en alzheimer af. Stel je voor dat je zo het moment dat deze vreselijke ziekten je hersenen en verstandelijke vermogens gaan aantasten kan uitstellen of vertragen. Dat kan toch alleen maar positief zijn. Voorkomen kan je niet, degeneratie van het brein hoort bij het ouder worden en de ene mens is er helaas vatbaarder voor dan de andere. Maar de wetenschap leert ons hoe we dat kunnen tegengaan. Maar je moet er wel iets voor doen.

Alleen al daarom las ik voor mezelf een – wat ze noemen – digitale detox in.
Met andere woorden: Ik ga digitaal pauzeren.
Ik ga minder actief zijn op Facebook en andere sociale media en die tijd die ik daarmee uitspaar en in plaats daarvan ga ik het internet gebruiken waarvoor het oorspronkelijk diende. Het opzoeken van nuttige informatie die als het even kan relevant is voor mij en voor mijn leven. Informatie over gezond leven, over beter kunnen schrijven, over  ja… Over van alles.
Het internet was trouwens bedoelt voor het uitwisselen van dat soort informatie en dan vooral voor het uitwisselen van onderlinge bevindingen van academici en wetenschappers.
En er zijn zoveel zaken te vinden op het internet die je leven echt verbeteren. Tools voor budgetbeheer, calorimeters, BMI meters, het opstellen van gezonde menu’s voor wie iets aan zijn voeding wil doen of die kilo’s wil kwijt geraken. Of voor wie zuiniger wil leven.
Of je kan het internet en ook sociale media gebruiken om dat soort zaken met andere te delen.
En als ik iets te melden heb dan doe ik het hier, via mijn blog. 

Maar dat hersenloze scrollen en daarmee mijn tijd te verliezen. Dat ga ik mezelf nu toch een beetje AFLEREN!